وحدت شهود از دیدگاه عطارنیشابوری و علاءالدوله سمنانی

یکی از موضوعاتی که در میان عارفان و فیلسوفان عارف مشرب اسلامی و عرفای مسیحی مطرح شده، مبحث وحدت وجود است. این گروه بر این باورند که مخلوقات و پدیده های عالم، عین خالق هستند و همه موجودات تجلی وجود خداوند می باشند. عطار نیشابوری(۵۴۰-۶۱۸ ق.) و مایستر اکهارت(۱۲۶۰-۱۳۲۷ م.)دو تن از عرفای مسلمان و مسیحی هستند که در برخی از آثارشان اعتقاد به وحدت وجود آشکار است.

عطار در آثار خود از جمله منطق الطیر، الهی نامه، مصیبت نامه و غزلیات و قصاید برای بیان مباحث وحدت وجود و پارادوکس هایی که با خود دارد و برای بیان این مسأله با زبانی شاعرانه و نمادین و در قالب تمثیل  از رابطه قطره و دریا، تصویر وآئینه، سلسله اعداد، سایه و نور و آتش بهره گرفته است.

اکهارت نیز در آثار خویش وحدت نوع انسان را با خداوند، به‌معنای نفی خویشتن و خالی‌شدن از تصورات اشتباه در مورد خدا برای اتحاد با او می‌داند. اکهارت خدا را ورای الوهیّت مندرج در تثلیث می داند. در نظر وی خدا فراتر از هر وصف و اسم و ذاتی است؛ ولی خدایان تثلیث، دارای اوصاف و اسمائی هستند که او را محدود می‌سازند.