«اموال حرام، از سه قسم بیرون نیست: اول آنکه: ذات آن حرام است، مثل سگ و خوک و خاک و امثال این‏ها.دوم آنکه: به جهت صفتى که عارض آن شده حرام شده است، چون طعامى که به زهر مخلوط شده باشد. سوم آنکه: به جهت نقص و خللى که در گرفتن و دادن مال هم رسیده…»
چکیده:
یکی از تکالیف بندگان شناخت امام زمان است.شناخت امام مراحلی دارد.شناخت حسب ونسب حضرت یکی از مراحل شناخت حضرت است؛اما باید به معنی حقیقی امامت و ولایت شناخت پیدا کنیم و راههای شناخت حضرت متفاوت و فراوان است.یکی از آن راهها سیر ودقت در درخواست هایی است که ضمن دعا از خدای متعال در خواست می کنیم. دعاها بهترین راه شناخت امام مهدی علیه السلام است. در این دعاها ویژگی های امام،وظیفه منتظران و آسیب های مهدویت وموضوعات دیگر آمده است. از آنجا که یکی از زوایای شناخت امام این است که آسیب های مهدویت را بشناسیم . از اینرو موضوع «آسیب شناسی مهدویت» را در دعاهای مهدوی پی گیری می کنیم.دعاهای مهدوی؛یعنی دعاهایی که از امامان دیگر در ارتباط با امام زمان عج و یا دعاهایی که از ناحیه مقدس خود امام زمان عج در موضوعات مختلف صادر شده است.بعضی از آسیب های مذکور در ادعیه مهدوی ، فردی و اخلاقی است،اما بعضی دیگر اجتماعی،اعتقادی وفرهنگی است. برای اینکه بدانیم در هر دعا به صورت مستقل چه آسیبی را مدّ نظر داشته بهتر است هر دعا را به صورت مستقل ذکر نموده و آسیب های مذکور را یادآور شویم.
دعای عهد:
1. محور اتحاد بین شیعیان جهان امام مهدی علیه السلام است نه چیز دیگر:(عن جمیع المومنین والمومنات فی مشارق الارض و مغاربها،سهلهاوجبلها وبرّها وبحرها)«صلوات از طرف تمام مرد وزن اهل ایمان که در مشرق و مغرب های زمین هستند و در صحرا و کوه و برّ و بحر عالم هستند به امام بفرست».
از آسیب های جدی و خطرناک تفرقه بین مسلمانان است.خدای متعال در سوره بقره می فرماید:(واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرقوا) «و همگی به ریسمان الهی چنگ بزنید و پراکنده نشوید».برای ایجاد وحدت بین مومنان،به محور مشترک نیاز داریم.آن محور وجود مبارک حضرت مهدی علیه السلام است که بین مومنان در سراسر عالم اتحاد وهمدلی ایجاد کرده است.دراین جملات از خدا می خواهیم از طرف همه زن ومرد مومن درمشرق ومغرب ،بیابان ها و کوه ها ودریا وخشکی به امام مهدی علیه السلام سلام برساند.
2. بی توجهی به والدین(وعنی وعن والدی من الصلوات)«از من و پدر و مادر من بر او درود بفرست».
در این جمله با اینکه قبلا یکبار تمام مومنان را ذکر فرمود شامل والدین می شد باز هم صلوات از طرف آنها را به صورت مستقل و خصوصی تذکر داده است.نشان دهنده آن است که اگر والدین فراموش شوند و به آنها توجه نشود،عاق والدین را در پی دارد از طرفی اگر والدین حقوق فرزندان را مراعات نکنند و از آنان حمایت نکنند فرزندان منحرف خواهند شد. پدر و مادر نقش اساسی در ایمان و عقاید و رفتار فرزندان دارند. تعلیم نماز در روایات از وظایف مهمّ والدین است. والدین باید فرزندان خود را از سه سالگى با بیان کلماتى از قبیل «لااله الا اللَّه» آشنا کنند و کم‏کم او را آماده نماز نمایند. خداوند به پیامبر مى‏فرماید: (وامر اهلک بالصلوه و اصطبر علیها) « و خاندانت را به نماز فرمان بده و بر آن مقاومت کن». اما آنچه که باید به آن خیلی توجه کرد این است که اگر پدر و مادر فرزندان را با مسایل اعتقادی خصوصا امامت و مهدویت آشنا نکنند احتمال گمراهی فرزندان زیادتر می‏شود.پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: (کُلُّ مَوْلُودٍ یُولَدُ عَلَی الْفِطْرَهِ حتی یکون أبواه یهودانه و ینصرانه و یمجسانه) « هر نوزادى بر فطرت پاک توحید (و اسلام) متولّد مى‏شود مگر این که پدر و مادر او را به آئین یهود و نصرانیّت و مجوسیت وارد کنند».هر مولودی ذاتا وفطرتا موحد است اما والدین می تونند با نحوه تربیت فرزند آنرا یهودی یا مسیحی ویا مجوسی بار بیاورند. اگر می خواهیم از ولایتمداران باشیم با تربیت صحیح فرزندان؛ شیعه خالص و سربازفدایی،یار و یاور برای حضرت مهدی علیه السلام تحویل جامعه اسلامی بدهیم. از طرفی دیگر که نگاه کنیم امام زمان عج نیز پدر واقعی و معنوی امت است و حقوقی به گردن ما دارد. در حدیثی پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود:«من و علی ع پدر این امت هستیم» قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:” یَا عَلِیُّ أَنَا وَ أَنْتَ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّه” (یاعلی من تو دو پدر این امت هستیم). از آنجا که امامان همه نور واحد هستند فرقی بین امام مهدی علیه السلام و امام علی علیه السلام وجود ندارد. همانطور که امام علی علیه السلام پدر امت محسوب می شوند امام زمان عجل الله تعالی فرجه نیز پدر این امت است.شاید لقب «اباصالح»نیز همین مطلب را تایید کند(یعنی پدر صالحان).
3. عهدشکنی :(اللهم انی اجدد له …عهدا وعقدا وبیعهً له فی عنقی لا احول عنها ولا ازول ابدا)؛«پروردگارا من تجدید می کنم برای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف عهد خود و عقد او را که بر گردن من است که هرگز از این عهد خود و بیعت بر نگردم». “حول”به معنای گردش واز حالی به حالی دگرگون شدن و”زوال” رو به اضمحلال وسکوت وسکون رفتن است. بنابراین معنا این است، من در مسیر این عهد و پیمان نه دچار دگرگونی می شوم که از درون تغییرکنم ونه به جهت سختی ها وشرایط بیرونی سست می شوم و از حرکت باز می ایستم. در قرآن مجید از وفا کنندگان به عهد تمجید شده وعهد شکنان مورد انتقاد و توبیخ قرار گرفته اند.(وَ الَّذینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ میثاقِهِ وَ یَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُولئِکَ لَهُمُ اللَّعْنَهُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار) ؛«ِفاسقان کسانى هستند که پیمان خدا را پس از آنکه محکم ساختند مى‏شکنند». پیمان وبیعت با امام زمان علیه السلام درحقیقت پیمان وبیعت با خداوند است، همان میزان که بیعت با ولی خدا ارزشمند و وفای به آن ضروری است؛نقض وتخلف از آن هم پیامدی سخت و فرجامی ناپسند در پی دارد.
4-ادعای محبت امام زمان عج بدون توجه به دستورات ایشان:(و الممتثلین لاوامره و المحامین عنه)؛ «مرااز کسانی قرارده که از فرمان های او اطاعت وازایشان حمایت و دفاع کنم». مهمترین عنصر در دفاع و یاری از امام زمان عجل الله تعالی فرجه اطاعت از فرمانهای آن حضرت است. اگر اطاعت درکار نباشد چگونه می توان حضرت را یاری و حمایت کرد و این ادعا،گفتاری پوچ خواهد بود.
5-عدم پویایی در جامعه:(والسابقین لارادته)؛ «مرا از کسانی قرار بده که مشتاقانه به سمت اراده و خواسته امام سبقت می گیرند».
مسابقه در بعضی جاها پسندیده است مثلا برای امور خیر مسابقه خوب است(فاستبقوا الخیرات) ؛«در نیکیها (و اعمال خیر) بر یکدیگر سبقت جویید».
ولی مسابقه و سبقت برای گناه و امور منفور؛ زشت ومذموم است.برای رسیدن به رفاه ،ثروت وقدرت رقابت بسیار شدید است اما درمورد تحقق خواسته های امام زمان علیه السلام رقابت کمتر دیده می شود. تلاش کنیم در این مسابقه نه تنها از یاران ویاوران امام باشیم بلکه کوشش کنیم ازبهترین یاوران حضرت مهدی علیه السلام باشیم و رتبه بالایی کسب کنیم.
6-آشکارشدن فساد:«ظهر الفساد فی البرّ والبحر بما کسبت ایدی النّاس»؛ یعنی:” فساد در خشکى و دریا به خاطر کارهایى که مردم انجام داده‏اند، آشکار شده است”. به رغم تلاش ها و پیشرفت های بشر،آنچه که این پیشرفت ها برای جهان به ارمغان آورد، به فساد در زمین منجرشد. بعنوان نمونه درخطرات وسایل ارتباطی مانند تلفن همراه ،کامپیوتر واینترنت تاملی کنیم.
7-مهجوریت قرآن کریم:«ومجددا لما عطل من احکام کتابک»؛ یعنی:” و امام زمان عجل الله تعالی فرجه تجدید کننده احکامى از قرآن مجیدت که تعطیل شده است”.‏
از جمله شکایت های پیامبرصلی الله علیه و آله درقیامت شکایت از امت است که آنان قرآن را مهجورقرار داده اند.”وقال الرسول یارب ان قومی اتخذوا هذا القران مهجورا” ؛یعنی:«و پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: پروردگار من قوم من این قرآن را متروک ساختند». پیش از ظهور امام زمان در جامعه اسلامی قرآن چنان مهجور می گردد که وقتی حضرت قیام می کند تصور می شود که قرآن و دین تازه ای آورده است. امروزه نیز قرآن مهجور واقع شده است ، قرآن و قرائت آن معمولا برای مسابقه و شهرت وغیره است تا تدبّر وعمل به دستورات آن.
8-عدم تعظیم شعائر دینی:”ومشیّدا لما ورد من اعلام دینک وسنن نبیک صلی الله علیه وآله»؛ ” و ایشان را ، رفعت و استحکام بخش کاخ شعایر آیینت و سنن پیغمبر اکرمت صلى الله علیه و آله قرار بده”.
بزرگداشت شعا رها و علامت های دین تکلیف الهی است. «ومن یعظّم شعائرَ الله فانها من تقوی القلوب» ؛ ” هر کس شعائر دین خدا را بزرگ و محترم دارد این، صفت دلهاى با تقواست‏”.
شعائر الهی زیادند؛ مساجد،نماز،حج،روزه،زکات،خمس. عید ولادت امام زمان عج و نیز نهم ربیع الاول که سالروز امامت امام مهدی علیه السلام است از شعائر دینی هستند.
9-دور دانستن ظهور امام زمان عج :«انهم یرونه بعیدا و نریه قریبا»؛ ” به درستی که مخالفان بعید دانند و ما فرج و ظهورش را نزدیک مى‏دانیم”.
دور دانستن ظهورکنایه از ایمان نداشتن به آن است. درسوره معارج در مورد قیامت می فرماید”انهم یرونه بعیدا ونراه قریبا” اشاره است به تاویل آیه به زمان ظهور امام زمان علیه السلام که قیامت صغرا است. یعنی مشرکین در اثر اینکه قیامت را دور می پنداشتند به آن ایمان نیاوردند. اگر کسی ظهور امام زمان ع را دور بداند وظایف خود را به خوبی انجام نمی دهد،کم کم ایمانش سست می شود و نهایتا به انکار امام زمان عج و ظهور دامن می زند.
زیارت آل یس
10-مدعیان دروغین:«السلام علیک یا داعی الله و ربانّی آیاته»؛”سلام بر تو اى دعوت کننده خلق بسوى خداو مرآت صفات ربانى”.
مدعیان و دعوت کنندگان به حق کسانی هستند که مردم را به عبودیت و بندگی خدا دعوت می کنند. آنها چه کسانی هستند؟
اول :خدا “والله یدعوا الی دارالسلام” « و خداوند دعوت می فرماید بندگان را به بهشت که دار السّلام است».
دوم: پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم “ادع الی سبیل ربک بالحکمه والموعظه الحسنه” ؛« مردم راى به راه پروردگارت به حکمت و موعظه حسنه دعوت کن».
سوم :کسانی که از طرف خدا وپیامبرش اجازه دعوت دارند،”ولتَکُن منکم أُمّه یدعون الی الخیر” ؛« و باید در میان شما گروهى باشند که بخوبى دعوت کنند».
گروه سوم در روایات و آیات دیگر قرآن صفاتشان آمده است که چه ویژگی هایی دارند. اما گاهی زمامداران خودسر و ستمگر در طول تاریخ به بهانه دعوت به خدا و اسلام و برپا کردن احکام شرعی اقدام کرده اند، که به کلی فاقد صلاحیت هستند و دعوت آنها خود گناه دیگری است که خود را به لباس دعوت گران حق درآورده اند. داعی الله امام مهدی علیه السلام است، در زمان غیبت این وظیفه بردوش فقیهان و عالمان دینی گذاشته شده است. امام زمان ع فرمودند:«واما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواه احادیثنا» ؛” و باید در میان شما گروهى باشند که بخوبى دعوت کنند”. در زمان غیبت ،هیچ کس دیگری غیر از فقیهان نمی تواند ادعای «داعی الله » بودن را بکند و اگر چنین ادعای بکند به دروغ چنین ادعایی را کرده است.
11-عدم پای بندی به پیمان :«السلام علیک یا میثاق الله الذی اخذه و وَکّده» ؛” سلام ما بر تو اى عهد و پیمان که خدا آن عهد را از خلق گرفت و محکم و مؤکد بر امت گردانید”.
خدا با عموم مخلوق خود عهد بسته و از همه افراد پیمان گرفته که او را بپرستند واز فرستادگان و رسولان حق پیروی کنند و به ولایت امیرالمومنین و ائمه علیهم السلام اقرارکنند، حقوق پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و مستمندان را پاس بدارند،نمازبرپا کنند،زکات بدهند. “وَ إِذْ أَخَذْنا میثاقَ بَنی‏ إِسْرائیلَ لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وَ ذِی الْقُرْبى‏ وَ الْیَتامى‏ وَ الْمَساکینِ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَ أَقیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاهَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلاّ قَلیلاً مِنْکُمْ وَ أَنْتُمْ مُعْرِضُون” ؛« و یاد آورید هنگامى را که از بنى اسرائیل عهد گرفتیم که جز خداى را نپرستید و نیکى کنید در باره پدر و مادر و خویشان و یتیمان و فقیران و بزبان خوش با مردم تکلم کنید و نماز بپاى دارید و زکاه مال خود بدهید پس شما عهد را شکستید و روى گردانیدید جز چند نفرى ». بعضی از این پیمان ها را بیشتر تاکید کرده است،یکی از پیمان ها یی که تاکید شده است ولایت و امامت امام زمان عج است.این پیمان توسط انبیاء و در موارد مختلف از مردم گرفته شده است که در روز غدیر نیز این پیمان تاکید شد.
12-معیارشناخت حق و باطل ثروت وقدرت نیست؟ «فالحق ما رضیتموه والباطل ما اسخطتموه»،” حق آن است که شما پسندیده باشید و باطل است آنچه شما از آن خشمگین باشید”.
محور تشخیص حق وباطل ولایت امام مهدی علیه السلام است.آن طرف که رضایت و خشنودی امام زما ن عجل الله فرجه الشریف در آن باشد، حق وآن فعل یا عمل که باعث خشم و ناراحتی امام شود باطل است. اگر به کاری امر فرموده اند آن کار خیر محض است و اگر از آن نهی کرده اند حتما فسادی در آن است. مثلا پیروی از ولایت فقیه یکی از دستورات امام زمان عجل الله تعالی فرجه است و تخلف از آن موجب ناراحتی حضرت می شود.
دعای ندبه:
13-بی صبری در هنگام بلاها؟ (اللهم لک الحمد علی ما جری به قضائک فی اولیائک)؛” پرودرگارا تو را ستایش مى‏کنم براى هر چه که در قضا و قدر تقدیر کردى بر خاصّان و محبّانت”.
اولیاء خدا در برابر بلا،نعمت،رنج و مصیبت ها نه تنها شکوه نمی کنند بلکه همواره حمد الهی را بر زبان جاری می کنند، و خدا نیز آنان را برای خود برگزیده است. اولیاء الهی اگر بعد از دعا و تلاش و کوشش روزی مادی آنان کم شد و یا مقامی از آنان گرفته شد و یا مشکل دیگری پیش آمد هیچ گاه سوء ظن به دیگران پیدا نمی کنند و دیگران را متهم نمی کنند و تقصیر را به گردن این و آن نمی اندازند. اما از آنجایی که شکرنعمت تنها به زبان نیست، بلکه حقیقت شکر به عمل است، لذا بسیاری مردم شکرگزار واقعى نیستند. قَالَ أَمِیرُ المُؤمِنینَ (ع):« اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَی مَا تَأْخُذُ وَ تُعْطِی وَ عَلَی مَا تُعَافِی وَ تَبْتَلِی حَمْداً یَکُونُ أَرْضَی‏» ؛ “پروردگارا شکر می کنم تو را بر آنچه که از من می گیری و به من عطا می کنی و شکر می کنم بر آنچه که به من عافیت می دهی و آنجه که مبتلا می کنی به گونه ای که راضی کننده تر باشد”.
بنابر این باید در هرحال شاکر باشیم(حتی درحال گرفتاری و نزول بلاها ) در زمان غیبت ممکن است بلا و گرفتاری های زیادی ما را احاطه کند.باید حمد و شکر الهی را به جا بیاوریم. اما باید توجه کرد که دین خود را از دست ندهیم، بزرگترین مصیبت و بلا مصیبت در دین است. گمراه شدن از صراط مستقیم مصیبت بزرگی است.عَنْ أَحَدِهِمَا (ع): “لا تَجْعَلْ مُصِیبَتَنَا فِی دِینِنَا” ؛ “مصیبت ما را در دین مان قرار مده”. شیطان به خدا گفت: اگر ایوب را شاکر می بینی چون در رفاه است. اگر نبود شکر نمی کرد خداوند برای این که اخلاص ایوب را در شکر، به شیطان ثابت کند و نمونه جهانیان باشد به شیطان اجازه داد تا در دنیای او مسلط باشد. شیطان خواست اموال زراعت، دامداری و فرزندان ایوب از بین بروند. آفات‏ ،همه را از بین برد ولی او همچنان شکر می کرد. شیطان خواست ایوب سخت مریض شود. او سال ها مریض و در بستر بود ولی شاکر بود، جز همسرش‏ تمام بستگانش او را رها کردند، مردم به او نیش می زدند که تو اگر رسول خدا هستی پس چرا این چنین دچار شدی؟!هفت سال و به روایتی هیجده سال در ناراحتی بود سپس که امتحان خود را در شکر و رضا داد فرمان خدا آمد:«ارْکُضْ بِرِجْلِکَ هذا مُغْتَسَلٌ بارِدٌ وَ شَرابٌ‏ » “پای خود را به زمین بزن، چشمه آب گوارا و خنکی پیدا می شود که هم برای شستشو و هم آشامیدن باشد و بدینوسیله سالم می شوی”.«وَ وَهَبْنا لَهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَهً مِنّا وَ ذِکْری لاولِی الالْبابِ» ” و خانواده‏اش را به او بخشیدیم، و همانند آنها را با آنها قرار دادیم، تا رحمتى از سوى ما باشد و تذکرى براى صاحبان فکر”. اهل ایوب هم همین که دیدند او سالم شد به سوی او برگشتند و مثل تعداد قبلی بر فرزندان او اضافه شد، این رحمت ما بر او بود تا صاحبان عقل به فکر و توجه آیند.
14-دل به دنیا بستن (بعد ان شرطت علیهم الزهد فی درجات هذه الدنیا الدنیّه و زخرفها و زبرجها)؛« بعد از آنکه زهد در مقامات و لذات و زیب و زیور دنیاى دون را بر آنها شرط فرمودى {آنها هم بر این شرط متعهد شدند}».
خدا با اولیاء خود شرط کرده است که نسبت به زخاریف دنیا بی اعتناء باشند. قابل توجه اینکه اوّلا خدا زهد را شرط کرده است. ثانیا این زهد نسبت به تمام درجات دنیایی است. ثالثا این بی علاقه شدن به دنیا کار بسیار مشکلی است. انسان نمی تواند نسبت به آنچه اکثر مردم به آن مبتلا هستند بی اعتناء باشد. رابعا این کار بسیار مشکل به نفع آنان بود نه به زیان آنها زیرا در مقابل اینکه از لذت زود گذر دنیایی ومادی می گذرند رضایت خدای متعال را به دست می آورند.
15-عدم وفای به عهد(وعلمت منهم الوفاء به فقبلتهم)؛«دانستی که از آنهاست وفای به شرط و عهد که با تو بستند پس از آنان قبول نمودی».
وفای به عهد در دعاهای دیگر نیز ذکرشده است.این مساله نشان از اهمیت فوق العاده وفای به عهد را می رساند.
16-عدم تشخیص راه رسیدن به قرب الهی(وجعلتهم الذریعه الیک و الوسیله الی رضوانک)؛« ایشان را وسیله و شفیع به سوى بهشت و خوشنودى خود».
هرکس می خواهد به مقام قرب برسد باید از پله امامت و ولایت بالا برود.در تجارت،تحصیل علم،کارهای فرهنگی،خط و مشی های سیاسی و غیره باید ببینیم اولیاء الهی کدام راه را برگزیدند همان راه وسیله قرب است. همان راه، رضایت خدا را حاصل می کند. مخالفت با راه آنان انسان را از مقام قرب دور خواهد کرد.
17-نبود امنیت در جامعه(ومن دخله کان آمنا)؛”هرکس در آن شهر داخل شد در امنیت خواهد بود”.
انسان برای زندگی اجتماعی نیازمندیهایی دارد.یکی از آن نیازمندیهای ضروری”امنیت”است. همانطور که در قرآن مجید آمده:«واذ قال ابراهیم رب اجعل هذا بلدا آمنا»؛ ” (و بیاد آورید) هنگامى که ابراهیم عرض کرد پروردگارا این سرزمین را شهر امنى قرار ده”.‏ امن بودن مکه مطلبی است که ابراهیم از خدا درخواست کرده است. اسلام نیز بر مساله امنیت و ایجاد امنیت در جامعه اسلامی توجه خاصی دارد. امنیت فقط امنیت نظامی نیست بلکه امنیت نظامی یکی از ابعاد امنیت است.آلودگی صوتی،آلودگی محیط زیست وآلودگی تصویری( یعنی انسان خود با قیافه و پوشش زشت که مورد نفرت مردم است وارد جامعه شود) نیز از مصادیق ناآرامی است. امنیّت واقعى، در سایه‏ى حکومت دین است. «وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً» ؛ ” خوف و ترس آنها را به امنیت و آرامش مبدل مى‏کند”. همچنین امنیّت در جامعه‏ى اسلامى، شرایط مناسبى براى عبادت فراهم مى‏سازد.«أَمْناً یَعْبُدُونَنِی» (هدف نهایى وعده‏هاى الهى، عبادت خالصانه خداوند است).
18-انکار امامت امام علیه السلام روی آوردن به دیگر نظام ها به جای نظام امامت(فلما انقضت ایامه اقام ولیه علی بن ابی طالب صلواتک علیهما …)؛”خدایا هنگامى که دوران عمر پیغمبرت سپرى گشت وصى و جانشین خود على بن ابى طالب صلوات الله علیهما و آلهما را به هدایت امت برگماشت”.
در این جملات به مساله جانشینی پیامبرصلی الله علیه وآله می پردازد. تعیین جانشین از طرف پیامبر ص و در پی آن تکمیل رسالت نیاز جامعه اسلامی بود. و نشان دهنده این واقعیت است که هیچگاه زمین از حجت حق خالی نمی باشد. سفارش پیامبر اسلام ص نسبت به امیر مومنان نشان می دهد مساله ولایت امیرمومنان و هدایت امت اسلامی به وسیله ایشان دغدغه اصلی پیامبر ص بوده است، ومی دانست کسانی هستند که قصد دارند مسیر هدایت جامعه اسلامی را تغییر دهند.
19-تشخیص مومن با محبت و پیروی از دستور امام معصوم علیه السلام نه با عرفان های کاذب و شیطان پرستی(ولولا انت یاعلی لم یعرف المومنون بعدی) ” اگر تو یا على بعد از من میان امتم نبودى اهل ایمان به مقام معرفت نمى‏رسیدند و شناخته نمی شدند”.
رسول خدا ص فرمودند:« مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً قَبِلَ اللَّهُ تَعَالَی مِنْهُ صَلاتَهُ وَ صِیَامَهُ وَ قِیَامَهُ وَ اسْتَجَابَ دُعَاءَه‏» “هرکس علی ع را دوست بدارد نماز و روزه وقیام او مورد پذیرش خداست و دعایش مستجاب می شود”. و در جایی دیگر فرمود:« لا یُحِبُّ عَلِیّاً إِلا مُومِنٌ وَ لا یُبْغِضُهُ إِلا کَافِرٌ مُنَافِقٌ.» “علی ع را دوست نمی دارد مگر مومن و با علی ع دشمنی نمی کند مگر کافر منافق”.وباز هم رسول گرامی اسلام فرمودند: «فَرَضَ عَلَیْکُمْ مِنْ طَاعَهِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ بَعْدِی کَمَا فَرَضَ عَلَیْکُمْ مِنْ طَاعَتِی وَ نَهَاکُمْ عَنْ مَعْصِیَتِهِ وَ جَعَلَهُ أَخِی وَ وَزِیرِی وَ وَصِیِّی وَ وَارِثِی وَ هُوَ مِنِّی وَ أَنَا مِنْهُ حُبُّهُ إِیمَانٌ وَ بُغْضُهُ کُفْرٌ مُحِبُّهُ مُحِبِّی وَ مُبْغِضُهُ مُبْغِضِی وَ هُوَ مَوْلَی مَنْ أَنَا مَوْلاهُ وَ أَنَا مَوْلَی کُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَهٍ وَ أَنَا وَ هُوَ أَبَوَا هَذِهِ الامَّهِ» “همان طور که اطاعت از من بر شما واجب است.اطاعت از علی ع را واجب کرد.وشما را از معصیت او نهی کرد اورا برادر و وزیر و وصی و وارث من قرار داد و او از من و من از او هستم دوست داشتن او ایمان و دشمنی او کفر است دوستدار او دوستدار من و مبغض او دشمن من و او مولای کسی است که من ولیّ اویم و من ولی هر زن و مرد مسلمانم ومن و علی پدر این امت هستیم”.
20-ملامت و کارشکنی دیگران نباید مانع حرکت و تلاش انسان شود(ولا تاخده فی الله لَومهُ لائم)” در راه رضاى خدا از ملامت و سرزنش بدگویان باک ندارد”.اگر رضای خدا مطرح باشد هیج چیز مانع حرکت انسان نمی شود.
21-عدم امتثال اوامر رسول خدا ص و عدم رعایت حقوق اهل بیت(لم یمتثل امر رسول الله ص)
“فرمان رسول اکرم صلى الله علیه و آله را امتثال نکردند”.
به خاطر انجام ندادن توصیه ها و دستورات پیامبرص بود که به حضرت فاطمه سلام الله علیها ظلم شد و به خاطر عدم امتثال اوامر رسول الله صلی الله علیه وآله بود که حادثه جانسوز کربلا پیش آمد. امروز نیز به خاطر امتثال نکردن دستورات دینی و توصیه های پیامبر ص است که ضربه های فراوان به اسلام وارد شده است.
22-ظلم،سرکشی و طغیان عوامل تباهی جوامع بشری(این المعد لقطع دابر الظلمه) گمراهی و اعوجاج ،کاروان بشری قبل از ظهور را فرا گرفته که منتظر کسی هستند تا کجی ها را مستقیم سازد و همچنین در عبارات دیگر نیز شبیه به همین عبارت برداشت می شود.
23-ملاقات گرایی(عزیز علی ان اری الخلق و لا تری)” بسیار سخت است بر من که خلق را همه ببینم و تو را نبینم‏”.
ندیدن و نشنیدن صدای آن حضرت محرومیتی است که تحمل آن آسان نیست. اما نکته ای که باید به آن پرداخته شود این است که: ما در زمان غیبت او چه وظیفه ای داریم. آیا وظیفه داریم سعی کنیم به هر صورتی که هست آن حضرت را ملاقات کنیم؟یا به جای تلاش برای ملاقات، در راه عملی کردن دستورات آن حضرت و أجداد گران قدرش قدم برداریم. اگر کسی معتقد باشد وظیفه اش فقط تلاش برای ملاقات با امام علیه السلام است به چند دلیل قابل خدشه است بلکه به بیراهه رفتن است.
اول : اگر بنا بود جضرت دیده شود و از فیض زیارت ایشان همگان بهره مند شوند دیگر در غیبت به سر نمی برد.
دوم:روایت و حدیث در دست نیست که به امت اسلامی توصیه کند که در زمان غیبت وظیفه دارند امام زمان علیه السلام را پیدا کنند و با ایشان ملاقات کنند.
سوم:بسیاری از مردم وجود نورانی پیامبر صلی الله علیه آله و ائمه معصوم علیهم السلام را ملاقات کردند اما هیچکدام رستگار نشدند مگر در سایه اعمال و کردارشان که مورد رضای خدا بود. اگر تنها زیارت معصوم ع باعث رستگاری می شد چرا «ابوجهل ها » با آنکه پیامبرص را از نزدیک دیدند رستگار نشدند.
چهارم:اگر همه دست از فعالیت های فردی و اجتماعی بردارند و دنبال ملاقات باشند تصور کنید چه پیش می آید؟ حداقل آن معطل ماندن بسیاری از امور روزمره و احکام الهی است.چون به هرکس گفته شود فلان خدمت را انجام بده می گوید: بگذار اول امام زمان ع را پیدا کنم بعد آن کار را انجام می دهم .
24-دور شدن از لطف خدای متعال(ثم لا تصرفها عنا بجودک)؛” آنگاه دیگر هرگز نظر لطفت را از ما به کرمت باز مگیر”.
قرب خدا فیض بزرگی است که بوسیله امام زمان عج حاصل می شود با گناهانمان حضرت را از خود دور نکنیم.
( ادامه مطلب در شماره بعد-۱۶- می آید.)
منابع:
1-قرآن کریم
2-نهج البلاغه
3-شرح نهج البلاغه/ ابن ابی الحدید/۱۴۰۴/کتابخانه مرعشی نجفی ره
4-بحارالانوار/مجلسی ره/۱۴۰۴/موسسه الوفاء/بیروت لبنان
5-شوق عهد/مجتبی کلباسی/چاپ دوم ۱۳۸۴ش/قرآن و عترت
6-امالی/شیخ صدوق/۱۳۳۲/اسلامیه
7-شرح دعای عهد/ملاعلی هرندی/ترجمه حسین درگاهی/چاپ اول ۱۳۸۳ش/شمس الضحی
8-تفسیرنور/قرائتی/چاپ ده جلدی/مرکز فرهنگی درسهای از قرآن
9-شرح فراق/علی اصغر همتیان/۱۳۷۸ش/بنیاد فرهنگی مهدی موعود
10-امام مهدی موجود موعود/جوادی آملی/۱۳۸۸ش/اسراء
11-ترجمه اخلاق شبر/محمدرضا جباریان/۱۳۷۸ش/هجرت
12-معراج السعاده/ملا احمد نراقی/۱۳۷۷ش/هجرت
13-اصول کافی/کلینی/۱۳۶۵ش/اسلامیه
14-ثواب الاعمال/شیخ صدوق/۱۳۶۴ش/شریف رضی/قم
15-مصباح الشریعه/امام صادق ع/۱۴۰۰ق/اعلمی
16-اصول عقاید/ قرائتی/مرکزفرهنگی درسهایی از قرآن
17-مستدرک الوسائل/محدث نوری/۴۰۸ق/آل البیت قم
18-غررالحکم/عبدالواحدبن محمد تمیمی/۱۳۶۶ش/دفترتبلیغات قم
19-اختصاص /شیخ مفید/۱۴۱۳ق/کنگره شیخ مفید
20-وسائل الشیعه/شیخ حر عاملی/۱۴۰۹ق/آل البیت قم
21-صحیفه سجادیه/امام سجادع/۱۳۷۶ش/الهادی قم
22-جامع الاخبار/تاج الدین شعیری/۱۳۶۳ش/رضی قم
23-عُدّه الداعی/ابن فهد حلی/۱۳۴۰۷ق/دارالکتاب اسلامی
24-صحیفه مهدیه/سید مرتضی مجتهدی سیستانی/ترجمه محمد ظریف و
رحیمیان/۱۳۸۹ش/نینوا قم
نگارنده : مرتضی حسن پور
sepidemag.ir